Ka Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act (MGNREGA)
Ia Ka Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Act la wanrah ha ka 7th September, 2005. Kane ka Ain ka ai ia ka hok ban ioh trei bylla 100 sngi ha ki jingtrei jong ka Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Scheme (MGNREGS) ha ka shisnem. Kane ka long ka hok ba la pyntikna ia baroh ki longing nongkyndong kiba kane ka Ain ka don, kata ha kaba u ne ka dkhot jong ka ing u/ka ba la dap 18 snem shaneng un trei/kan trei ia ki kam hapoh kane ka Skhim MGNREGS. Kane ka Ain ka long na ka bynta baroh ka Ri India, lait noh tang ha kito ki District kiba don shispah percent ki nongshong shnong ba ithuh sor. Ka MGNREGA ka thmu namarkata ban wanrah ia ka imlang sahlang ha nongkyndong ka ba roi ba kiew ha ka ioh ka kot, da kaba shna ruh ia ki jingmyntoi kiban neh ban skhem, ban kyntiew ia ka ioh ka kot ia kiba duk na kiba duk eh, ban wanrah ia ka jingiaryngkat ha ka imlang sahlang, ban ai bor ia ki kynthei bad ia ki kynhun nongshong shnong kiba dang duna, ka jingiashim bynta lang, ka khuid ka suba bad ka jingkitkhlieh ruh.
Ki hok ha ka MGNREGA:-
- Man ka longing ka don ka hok ban ioh jingtrei nongsngi 100 sngi ha ka shisnem.
- Ka longing ka dei ban don ia ka Job Card jong ka skhim.
- Kiba la kynjoh ne palat ia ka 18 snem ka rta kynthei lane shynrang ki lah ban trei ha ki jingtrei jong ka MGNREGS.
- Ki ban trei ia ka 100 nongsngi ha ka dur jong ka jing bylla sngi.
- Ia ki kam hapoh ka skhim dei ban applai lyngba ka Village Employment Council bad ki nongapplai kam ki don ia ka hok ban ioh ia ka Unemployment Allowance lada kim ioh ban leit trei hadien 15 sngi ia kaba applai.
- Ka Delay Compensation lane ka jingsiew namar ka jingslem bai bylla kadei ka hok jong ki nongtrei hapoh ka Skhim MGNREGS. Kata lada ia ka bai bylla lasiew hadien ia ka 15 sngi ba la dep ia ka jingtrei (katkum ka Payment of Wages Act).
- Kiba anna ki don ia ka hok ban trei ha ki jingtrei jong ka Skhim. Ia kine yn ai da kawei pat ka jait Job Card.
Ban pule shuh shuh sngewbha peit hangne MGNREGA
Ki nongioh jingmyntoi:
Baroh ki longing nongkyndong bad ka shnong ka thaw
Ki jingmyntoi:
Ka jingaikam, ka bai bylla nongsngi, ka ioh ka kot, ki kam pynroi ha ki shnong ka thaw bad ki ing ki sem.
Kumno ban applai
Lyngba ka tnat ai kam ka shnong